De architect vernieuwt zich

Written by Gaby Vanhommerig on .

De (particuliere) woningmarkt is in transitie. Demografische ontwikkelingen maar ook de hoge prijzen van nieuwbouwwoningen vragen om innovatieve woonconcepten. Dat elke ruimtelijke situatie en elke vraag van opdrachtgevers anders is, maakt de behoefte aan vernieuwende oplossingen alleen maar groter. Er wordt een beroep gedaan op de vakkennis en de creativiteit van de architect, maar in toenemende mate is ook de communicatie met alle betrokken partijen doorslaggevend.

Een ruime bungalow, een carréboerderij, een woning met een (te) grote tuin: hier lijken bij uitstek mogelijkheden om nieuwe woonconcepten binnen de bestaande gebouwde omgeving te realiseren. Zeker in het kader van de zorgzame samenleving lijken grote panden geschikt voor meergeneratie-bewoning. (Groot-)ouders en (klein-)kinderen wonen in elkaars nabijheid maar zijn niet, zoals vroeger vaak gebeurde, afhankelijk van elkaar. Ze helpen elkaar als het kan en als het moet, maar vullen hun leven op hun eigen manier in. 

Wooncarrière
In veel gevallen gaat het om mensen in verschillende fases van hun wooncarrière: de jongere die niet de financiële middelen heeft om nu al de hoeve van de grootouders te kopen, maar die daar wel graag wil wonen. Terwijl opa en oma langzamerhand toe zijn aan een compactere, levensloopbestendige woning. Maar er is ook een vraag bij ouderen die met andere generatiegenoten een woonvorm zoeken, waarbij ieder weliswaar een eigen woonomgeving heeft maar waar ook gemeenschappelijke ruimtes zijn. Dan gaat het vaak om mensen die zich voorbereiden op een levensfase waarin zij mogelijk meer zorg nodig hebben of minder energie hebben om een groot huis te onderhouden. 

Sociaal-maatschappelijk vraagstuk
Terwijl in Parkstad Limburg de vergrijzing toeneemt en de contact en nabijheid belangrijker wordt, maakt de regelgeving het op het eerste oog onmogelijk om meergeneratiewoningen, kangoeroewoningen of woonhofjes te realiseren. Er mogen immers geen huisnummers worden toegevoegd. Toch blijken er in tal van situaties mogelijkheden te zijn om sociaal-maatschappelijke antwoorden te vinden op de woonvraag van de nabije toekomst.

Pand in transitie
Hoe maak je dit soort transities, binnen de kaders van ruimte, financiën en regelgeving? Die vraag speelt voor opdrachtgevers en overheden. De architect van de toekomst zal in staat moeten zijn om oplossingen aan te dragen – in dialoog met alle partijen. Een belangrijke voorwaarde is natuurlijk dat het pand de ruimtelijke en bouwkundige kwaliteit heeft om het te kunnen opdelen. Maar in toenemende mate is het essentieel dat de architect ook doorgrondt welke ruimte de regelgeving laat om sociaal-maatschappelijke vraagstukken kleinschalig op te lossen. Alleen zo ontstaat een gedegen onderbouwing van een plan. 

Gemeenschap in transitie
In de context van een vergrijzende samenleving heeft de architect een nieuwe opdracht. Het gaat er immers niet alleen om een passende, levensloopbestendige en duurzame woning te creëren. Belangrijker is het vinden van antwoorden op het sociaal-maatschappelijke vraagstuk: hoe kunnen deze opdrachtgevers binnen de regelgeving en voorschriften invulling geven aan de woonwensen van hun levensfase? De architect is daarmee niet langer de creatieve bedenker van een mooi plan. De opgave is breder: alle stukjes van de puzzel zullen in verbinding met alle betrokken partijen gelegd moeten worden. Dat vereist nieuwe vormen van creativiteit en inventiviteit!

Terug naar blog overzicht